Sibelga werkt actief mee aan de transformatie van de energiemarkt. Het doel? Zorgen voor een systeem waarin de verbruiker een steeds actievere rol kan spelen.

Een nieuw centraal datasysteem voor de Belgische energiesector

In november en december 2021 werd er een belangrijke mijlpaal bereikt met de lancering van een nieuw gecentraliseerd datasysteem (Central Market System, CMS) en het nieuwe communicatieprotocol MIG-6. Die moeten de gegevensuitwisseling tussen de energieleveranciers en de Belgische netbeheerders vergemakkelijken.

Tot nog toe beschikte elke netbeheerder over zijn eigen informaticasysteem om de gegevens van de leveringspunten van zijn netten en de uitwisseling van de gegevens op de energiemarkt te beheren. Om bijvoorbeeld toegang te krijgen tot de verbruiksgegevens van de meteropnemingen moesten de leveranciers de databanken van elke betrokken netbeheerder raadplegen. Vandaag beschikken zij over een uniek toegangspunt.

Evolueren naar een nieuw gecentraliseerd systeem was noodzakelijk om in te spelen op de energietransitie en de toekomstige marktontwikkelingen. Bovenop de geharmoniseerde procedures binnen de drie gewesten zal dat systeem namelijk tal van nieuwigheden op de energiemarkt in de hand werken. De verbruikers zullen o.a. contracten kunnen afsluiten met eenzelfde leverancier of verscheidene leveranciers tegen verschillende tarieven voor het afnemen van het net en injecteren in het net. Dat nieuwe systeem zal ook de integratie van de slimme meters vergemakkelijken. De verbruiker zal dan kunnen kiezen voor een maandelijkse facturering en de leverancier zal dynamische tarieven kunnen aanbieden aan klanten die met zo’n meter zijn uitgerust. Tot slot: op die manier zullen de marktspelers ook over nauwkeurigere energiebalansen kunnen beschikken.

De energiemarkt van morgen voorbereiden

De energietransitie heeft niet alleen een impact op de netinfrastructuur, maar ook op de klanten. Hun contracten voor de levering van energie zullen diverser zijn en er anders uitzien.

Naast uw contract voor de levering van stroom voor uw huishoudelijke installaties, gaat u in de toekomst misschien een specifiek contract kunnen afsluiten voor uw elektrisch voertuig. Dat contract zou in bijzondere voorwaarden kunnen voorzien voor bijvoorbeeld de verkoop van stroom die u via de batterij van uw voertuig opslaat wanneer u niet rijdt.

Daarom hebben de distributienetbeheerders in april 2021 een nieuw platform gelanceerd voor marktoverleg binnen de federatie Synergrid.

Concreet: er zijn werkgroepen opgezet die zich buigen over specifieke thema’s zoals de meervoudige contracten waarover sprake hierboven. Alle marktspelers die dat wensen, kunnen zich inschrijven. Een zestigtal deelnemers werkte mee aan de eerste sessies. “Het idee? De ‘co-creatie’ en samenwerking tussen alle marktspelers bevorderen om tot sectorale akkoorden te komen waarvan de verbruikers in fine de vruchten zullen plukken”, legt Daphné Benzennou, Manager Flex/Market Evolution uit. Een mooie illustratie van de rol van Sibelga als marktfacilitator!

SDG Voices: de netbeheerders uitgeroepen tot ambassadeurs van de duurzame ontwikkeling

Elk jaar benoemt het Federaal Instituut voor Duurzame Ontwikkeling een reeks ambassadeurs van de duurzame ontwikkeling, de zogenaamde ‘SDG Voices’. Die titel kregen Synergrid, de federatie van de netbeheerders voor elektriciteit en gas, en haar leden in 2021 van de federaal minister voor Klimaat en Leefmilieu, Zakia Khattabi.

Nadat ze die titel in de wacht sleepten, hebben de distributie- en transmissienetbeheerders samen verschillende acties ondernomen. Hun doel? De burgers bewustmaken van hun rol in de energietransitie en de reeds ingevoerde initiatieven in de kijker plaatsen.

Meerdere webinars werden georganiseerd rond uiteenlopende thema’s zoals de elektrische mobiliteit, de energiearmoede of nog de energiegemeenschappen. Er werden ook video’s verspreid met uitleg over de rol van de netbeheerders in de energietransitie. Voorts trok een afvaardiging van het Forum des Jeunes en de Vlaamse Jeugdraad naar de eerste twee energiegemeenschappen in Brussel: de school Nos Bambins in Ganshoren en de gemeenschap Greenbizz.energy.  

“Dat je via die gemeenschappen zelf actor van de energietransitie in een wijk kan worden, is een voordeel dat de jongeren niet ontging. Via dat vernieuwende mechanisme krijgen we namelijk toegang tot groene energie tegen een voordeligere prijs. Zo kunnen we ook de strijd aanbinden met de klimaatopwarming”, verklaart Serena Galeone, woordvoerster van Sibelga, die dat bezoek begeleidde.

Internet of Energy: tweede editie

De eerste editie in 2019 was een groot succes. Daarom hebben Sibelga, de drie distributienetbeheerders Fluvius, Ores, Resa en de transmissienetbeheerder Elia besloten een tweede editie van IO.Energy (Internet of Energy) te organiseren.

Ter herinnering: dat initiatief heeft tot doel de spelers van de energiemarkt (ondernemingen start-ups, universiteiten …) aan te moedigen om voor de verbruikers innoverende oplossingen te ontwikkelen. Met de energietransitie zal de eindverbruiker namelijk een steeds actievere rol gaan spelen op de energiemarkt; bijvoorbeeld door zijn eigen energie te produceren met fotovoltaïsche panelen of nog door zijn verbruik af te stemmen op de energie die beschikbaar is op het net.

Voor die tweede editie beschikten de deelnemers over nieuwe tools die hen hielpen om hun businesscase uit te werken. Zo konden de projectgroepen dankzij een verbruikerspanel van een honderdtal deelnemers die beschikten over een slimme meter, testen uitvoeren in reële omstandigheden.

’Co-gestion‘ is één van de geselecteerde projecten. De ambitie? ‘Een Home Energy Management System’ creëren. Dat is een softwaresysteem dat de gewoonten van de verbruiker zou analyseren en hem zou voorstellen bepaalde toestellen pas in te schakelen op momenten die gunstiger zijn voor het evenwicht van het net en voor zijn portemonnee.

De flexibiliteitsmarkt breidt verder uit

Het net werkt pas correct als er een constant evenwicht is tussen elektriciteitsproductie en -verbruik. De netgebruikers kunnen al een paar jaren hun steentje bijdragen om het net in evenwicht te houden, in ruil voor een financiële compensatie. Een fabriek kan bijvoorbeeld sommige van zijn productielijnen tijdelijk stilleggen om het net te ontlasten. Dat noemen we de flexibiliteitsmarkt. Het is een essentieel puzzelstukje in het netbeheer nu de productie van hernieuwbare energie – die afhankelijk is van de weersomstandigheden – aan belang wint en het complexer wordt om het net in evenwicht te houden.

In 2021 evolueerde die markt nog. Er kwam met name een webportaal voor flexibiliteitsleveranciers. Zo kunnen ze hun klantenportefeuilles makkelijker beheren.

Daarnaast werd het mechanisme voor de overdracht van energie ingevoerd voor de markten ’day-ahead/intraday‘ (onderhandelingen omtrent elektriciteit voor de dag zelf of de dag erna). Dat mechanisme voorziet o.a. in een financiële compensatie voor de benadeelde energieleverancier van wie één van de klanten minder zou verbruiken in het kader van het activeren van de flexibiliteit. Dat mechanisme wordt geleidelijk toegepast op de verschillende markten onder impuls van een federale wet.